معرفی الیاف و پارچه بامبو

الیاف بامبو، تولید شده از گیاه بامبو می باشد که پس از برداشت گیاه به فرم سلولز در آمده و طی یک فرایند به نخ و در نهایت به پارچه اورگانیک تبدیل می شود. محصولات بامبو ورود نسبتا جدیدی در دنیای پوشاک دارد، اما بسیار سریع و با دلیل کاملا منطقی مشهور شده است. گیاه بامبو یک منبع تجدید پذیر است که بدون کشتن ریشه گیاه قابل برداشت مجدد است. به این صورت که بعد از برداشت محصول، تا آماده شدن دوباره برداشت گیاه چند ماه بیشتر طول نمی کشد.

بامبو چیست؟

اصطلاح “بامبو” به گروهی از پارچه ها اشاره دارد که الیاف تشکیل دهنده آن از گیاه بامبو تولید شده است. جالب است بدانید هزاران سال است که پارچه های از جنس بامبو تولید می شوند، اما تنها در سال های اخیر است که روند تبدیل این چوب مقاوم به پارچه به صورت تخصصی و مدرن انجام می گیرد.

داستان پارچه بامبو یک کلاف در هم پیچیده است. در حالی که برخی از انواع این پارچه از نظر زیست محیطی دوست دار محیط زیست هستند و به روش اخلاقی تولید می شوند، انواع دیگر آن ممکن است برای محیط زیست یا کارگران تولید کننده آن مضر باشند.

کاربردهای پارچه بامبو

به طور کلی، این نوع پارچه را می توان تقریبا برای هر کاربردی که در آن پنبه استفاده می شود، استفاده کرد. حتی برخی از مصرف کنندگان به دلیل ویژگی های مفید قابل توجهی که بامبود دارد، آن را به پنبه ترجیح می دهند.

پارچه بامبو بسیار تنفس پذیر است. میزان کشش پذیری آن از پنبه بیشتر است. پارچه های از این جنس قابلیت تولید از نخ های بسیار ظریف را دارا می باشند و منسوجات حاصل از آن اغلب نازک تر از نمونه های پنبه ای است.

پارچه بامبو ممکن است در ملحفه، پتو، حوله و دیگر منسوجات خانگی استفاده شود. اما  این پارچه به دلیل نرمی و دوام بالایی که دارد، معمولا در لباس به کار گرفته می شود.  لباس های زیر، جوراب ها، تی شرت ها و سایر لباس هایی که با پوست تماس مستقیم دارند و از بامبو تولید شده اند در میان مصرف کنندگان محبوبیت ویژه ای دارند.

خاصیت ضد باکتری (آنتی باکتریال) بامبو

برخی از مصرف کنندگان ترجیح می دهند از این جنس پارچه ها برای لباس های زیر استفاده کنند، زیرا ادعا می شود ضد باکتری است. با این حال، تحقیقات نشان داده است که خواص ضد باکتریایی که بامبو به طور گسترده ای به واسطه آن شناخته شده است، فقط در محصول خام آن وجود دارد. هنگامی که این نوع چوب(چوب بامبو) به الیاف و در نهایت به لباس تبدیل شود، این مزایای ضد باکتری عمدتا دیگر وجود نخواهد داشت.

لازم به یادآوری است که فقط پارچه بامبو که با فرایندهای مکانیکی ساخته شده است، دارای خواص ضد باکتری و منحصر به فرد خواهد بود. این در حالی است که ریون بامبو(الیاف بامبو تولید شده به روش شیمیایی) مطمئنا فواید ضد باکتری ناچیزی دارند.

انواع روش تولید الیاف بامبو

الیاف بامبو به سه روش اصلی زیر تولید می شوند:

• ویسکوز بامبو: محصول نهایی از این روش تقریبا با انواع دیگر ویسکوز یکسان است.  تنها دلیل استفاده از بامبو در این روش به جای انواع دیگر چوب، کاهش هزینه های تولید است. 
• بامبو از نوع لیوسل: تولید بامبو در این روش بسیار شبیه به روش ویسکوز بامبو است، با این تفاوت که تولید در یک حلقه بسته انجام می گیرد(آسیب محیط زیستی ندارد).  علاوه بر این، ساختار سلولزی در روند تولید به این روش تغییری نخواهد کرد، یعنی بسیاری از خصوصیات مفیدی را که در روش مکانیکی وجود دارد، حفظ می کند.
• الیاف بامبو تولید مکانیکی: این روش تولید، تنها گزینه ای است که می توان “پارچه بامبو” واقعی را از آن انتظار داشت. تولید الیاف به این روش نسبتا گران و زمان بر است اما مزایای آن بسیار بیشتر از انواع الیافی است که از طریق مکانیکی تولید می‌شوند.

این نوع الیاف و پارچه‌های حاصل از آن بسیار محکم، بادوام ونرم خواهند بود.

پارچه بامبو کجا تولید می شود؟

پارچه بامبو از هزاران سال پیش در شرق آسیا تولید می شود. به عنوان مثال، در هند و چین این محصول را برای سالیان طولانی تولید کرده اند و جشنواره های پارچه بامبو هنوز همه ساله در روستاهای هند برگزار می شود.

پایداری نسبی محیطی در پرورش بامبو، کشور های زیادی را در سراسر جهان برای پروش آن تحریک کرده است.  تولید بامبو حتی در کشورهای غربی مانند ایالات متحده و اروپا نیز رواج دارد، زیرا می توان آن را در مناطق مختلف آب و هوایی پرورش داد. با این حال، بزرگترین تولید کننده این نوع محصولات چین می باشد که یک پدیده کاملا طبیعی است. از این گذشته، بامبو برای سالیان طولانی بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ چینی بوده است و مدت هاست که جنس مورد علاقه برای تولید محصولات نساجی در این منطقه است.

از طرفی تولید انواع منسوجات و کالاهای مصرفی در چین بسیار ارزان تر از نقاط دیگر دنیا است، از این رو انواع تولید کنندگان پارچه بامبو برای نیازهای تولیدی خود به این کشور گرایش پیدا کرده اند. دیگر صادر کنندگان عمده این پارچه شامل هند ، پاکستان و اندونزی است.

پارچه بامبو چقدر هزینه دارد؟

به طور کلی پارچه های تولید شده به روش ریون عموما از پنبه ارزان تر هستند. اما  پارچه بامبو که با استفاده از روش های مکانیکی ساخته می شود، تقریبا همیشه گران تر از پنبه است، اما ممکن است مقرون به صرفه تر از انواع پنبه لوکس مانند پنبه مصری ، پنبه پیما و پنبه سوپیما باشد.

تولید بامبو چگونه بر محیط زیست تأثیر می گذارد؟

بامبو غالبا به عنوان یک پارچه دوست دار محیط زیست معرفی می شود و از برخی جهات، ممکن است این تعبیر دقیق باشد. به عنوان مثال، رشد بامبو بسیار آسان است،  خیلی زود بالغ می شود و می تواند در مناطقی رشد کند که برای رشد سایر محصولات مناسب نیست. بنابراین، از نظر تئوری تأثیر زیست محیطی کشت بامبو نسبتا کم است و اطمینان از اینکه محصول آن ها به روشی پایدار بدست می آید به کشاورزان بستگی دارد.

از طرفی، تقاضای بالا برای محصولات بامبو باعث شده بسیاری از تولیدکنندگان در برخی نقاط جنگل های درختان را برای کاشت بامبو از بین ببرند، که عملا مزایای زیست محیطی این محصول را از بین می برد.

مواد شیمیای در تولید بامبو

به طور کلی هیچ خطری از جانب مواد شیمیایی سمی برای مصرف کنندگان هنگام پوشیدن یا استفاده از پارچه بامبو وجود ندارد. این در حالی است که از انواع مختلف مواد خطرناک برای تبدیل بامبو خام به سلولزی که برای ساخت الیاف ریون بامبو نیاز است، استفاده می شود.

به عنوان مثال، دی سولفید کربن که یک نوروتوکسین است و می تواند باعث آسیب به اندام های مختلف انسان شود، به عنوان یک ماده قلیایی یک جنبه جدایی ناپذیر از فرآیند تولید بامبو ریون است و امکان دوباره بازیابی این ماده شیمیایی سمی غیرممکن است. کارگرانی که در معرض این ماده شیمیایی قرار دارند می توانند دچار روان پریشی، آسیب کبدی، حملات قلبی و کوری شوند. البته بسیاری از کارخانه ها به روش های مختلف از کارگران خود در برابر این ماده محافظت می کنند.

خوشبختانه سلولز موجو در گیاه بامبو برخلاف سلولز بسیاری از درختان دیگر که معمولا در تولید به روش ریون استفاده می شود، برای فرایندهای تولید حلقه بسته(دوست دار محیط زیست) مناسب است. بر این اساس هیچ زباله سمی ایجاد نخواهد شد.

با این حال، اکثریت قریب به اتفاق پارچه های بامبو، به روش ریون تولید می شود و این بدان معنی است که برای ساخت این منسوجات از فرآیندهای تخریب کننده محیط زیست استفاده می گردد. اما همانطور که توضیح داده شد، می توان الیاف اصلی بامبو را با روش هایی تولید کرد که برای محیط زیست مضر نیستند(روش مکانیکی).

گواهینامه های بامبو

پارچه بامبو که با ابزار مکانیکی دارای گواهی ارگانیک تولید شده باشد، می توانند گواهینامه دریافت کند. به این معنی که الیاف بامبو مورد استفاده در تولید محصول توسط یک سازمان نظارتی از کشت تا محصول نهایی از نظر محیط زیست پایدار است.

از آنجا که پارچه بامبو تولید شده به روش ریون به یک ماده نیمه مصنوعی تبدیل می شود، غیر ممکن است که این ماده ارگانیک باشد، لذا مراقب شرکت هایی باشید که ادعا می کنند بامبو ریون ارگانیک ارائه می دهند.